Als beloofd extraatje voor de lezers van Alweer een Vermeer (nr.40) volgt hier een uitgebreid verslag van de zoektocht naar Peter Albertus Vermeer uit Harderwijk. Voor niet-lezers overigens ook interessant als voorbeeld.
 |
| Geboorte- en doopinschrijving van Peter Albertus Vermeer, zoon van Rende Vermeer en Antje Gerrits op resp. 20 en 22 november 1792 in Harderwijk. |
Peter moest samen met tienduizenden andere Nederlanders dienst nemen in het leger van Napoleon. Als 19-jarige vertrok hij in het najaar van 1812 uit Harderwijk. Daarna is niets meer van hem vernomen…
Start.
Ik ga naar de volgende website:
Nederlandse militairen in het leger van Napoleon.
Noot: De afbeeldingen in deze blog kunnen worden vergroot door er op te klikken.
Links bovenin staat een veld om te kunnen zoeken. Druk op het icoontje ernaast om de uitgebreide zoekvelden tevoorschijn te halen. Het is nu mogelijk om te zoeken op voor- en achternamen, geboorteplaats en geboortedatum.
Houdt er rekening mee dat de stamboeken niet altijd accuraat zijn. Namen worden verkeerd geschreven en soms is de laatste woonplaats als geboorteplaats genoteerd.
Ik ben op zoek naar Peter Albertus Vermeer, geboren op 20-11-1792 in Harderwijk. Zoeken op de achternaam Vermeer levert 48 resultaten op, maar Peter zit er niet tussen.
Ik besluit te zoeken op slechts de geboorteplaats Harderwijk. Er zijn 89 Harderwijkers in dienst gegaan. Tussen hen zit ook onze Peter. Totaal verhaspelt is hij als ‘Peter Albixture Vermex’ inschreven en zijn geboortedatum zit er een jaar naast. Hij diende in het 5e Regiment Tirailleurs van de Garde onder stamboeknummer 72800. Het inventarisnummer van de Service Historique de la Défense in Vincennes, Parijs is 20 YC 35.
Dat zijn de gegevens die we nodig hebben voor op de Franse website.
Met deze informatie ga ik naar de website
http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/
Op de Franse site zit een grote knop met
Parcours Individuels. Daar zijn de gangen van individuele militairen na te gaan.
Let wel op: er zijn hier alléén personen te vinden in de stamboeken die beginnen met de inventarisnummers 20 YC en 21 YC!
Er opent een nieuwe pagina met maar één keuze:
Registre Matricules…, die ik dan ook aanklik.
Ik word uitgenodigd een zoektocht te beginnen bij:
Weer een nieuwe pagina.
Ik vul in bij
Cote 20 YC 35 (de spaties en hoofdletters zijn belangrijk) en klik onderaan op
rechercher. Er komen de volgende treffers:
Rechts kies ik het icoontje met één document wat staat voor
consulter les fiches. Er komen vier resultaten.
De onderste bevat het woord tirailleur dus ik kies het icoontje met één document wat nu staat voor
consulter cette fiche. Er verschijnt een titelblad met daarnaast
consulter les images.
Eindelijk gaan we bladeren in de boeken!
De achternamen beginnen hier met een Ti en de stamboeknummers met 70.001. Volgens de teller bevat dit boek 476 bladzijden. Peter heeft nummer 72.800. Ik zet de teller op 250 en kijk waar we uitkomen. Met de + toets helemaal rechts op het toetsenbord kan je overigens inzoomen. Nog iets verder gokken en uiteindelijk is het op bladzijde 280 raak! Daar is nummer 72.800.
Ik sla de afbeelding van de gevonden bladzijde op door op het icoontje met het vierkantje en een pijl naar beneden in te drukken. Die is voor de verzameling.
Peter is op 14 december 1812 officieel ingelijfd bij het depot Général des Conscrits en vier dagen later ingedeeld bij het eerder genoemde 5e Regiment Tirailleurs. Daarna volgt een verrassing. Hij is op 14 januari alweer overgeplaatst naar een ander onderdeel: de Train d’Artillerie de la Garde. Als ik wil weten hoe het hem verder is vergaan, zal ik verder moeten zoeken.
Voor de nieuwe zoekopdracht heb ik dit keer géén inventarisnummer.
Terug naar de startpagina.
Armé en
Type d’unité slaan we over en bij
Unité kies ik voor
1er régiment du train d'artillerie de la garde:
Er komen twee zoekresultaten. Rechts kies ik het icoontje met één document wat staat voor
consulter les fiches. De bovenstaande afbeelding verschijnt.
Onder inventaris 20 YC 198 zitten de inschrijvingen die lopen van 01-01-1813 tot 01-03-1814. In dit register moet Peter te vinden zijn. Jammer genoeg heb ik nu geen stamboeknummer, dus dat wordt flink doorbladeren...
Na menig bladzijde te hebben gepasseerd komt blad 53 (pagina 58 in de database) en onder nummer 317, ‘Vermez, Albertin, fille de Rundre et Augusta Gestilsen.’ Die Fransen maken er wederom iets vreemds van. Zijn eerste voornaam slaan ze over, om over de fantasierijke namen van zijn ouders maar helemaal niet te spreken. De geboortedatum 20 november 1792 klopt dit keer wel.
Nu komen we eindelijk te weten hoe het hem verder is gegaan. Op 16 januari is hij aangekomen bij zijn nieuwe legeronderdeel dat officieel 1er Régiment du Train d’Artillerie de la Jeune Garde Impériale heet.
Deze inschrijving bevat ook een signalement:
visage long / nez bienfait / yeux bleu (lang aangezicht, normale neus, blauwe ogen)
front rond / bouche petite / menton rond (rond voorhoofd, kleine mond, ronde kin)
cheveux et sourcils blonds (blond haar en wenkbrauwen)
De tweede kolom bevat de rang. ‘Idem’ staat hier voor soldaat.
Kolom drie bevat bijzonderheden over zijn militaire dienst. Er staat:
Admis au Corps le 16 J[anvi]er 1813
venant du 5e Regiment de
Tirailleurs, ou il servoit du
18 Décembre 1812
a fait La Campagne de Saxe 1813
De vierde kolom bevat het legeronderdeel. ‘Idem’ staat in dit geval voor 1e Regiment, 2e Compagnie.
De laatste kolom bevat de reden van vertrek uit het leger. Bij Peter wordt vermeld:
Rayé des Controle
le 31 Decembre 1813
Etait sans nouvelles
sur les derriers de
l’armée depuis le 2
Octobre cette année.
Conclusie.
Aan de hand van deze gegevens kunnen we het volgende reconstrueren:
Peter Albertus werd officieel ingelijfd bij het 1e Regiment der Trein Artillerie van de Jonge Keizerlijke Garde op 16 januari 1813, komende van het 5e Regiment Tirailleurs. Hij deed volgens het stamboek met de Jonge Keizerlijke Garde in 1813 mee aan ‘La Campagne de Saxe.’ Zodoende moet hij de slagen om Lützen (2 mei), om Boutzen (20-21 mei) en om Dresden (26-27 augustus) in toenmalig Pruisen hebben meegemaakt.
Op 02-10-1813 werd Peter voor het laatst opgenomen in de presentielijst. Tot de zestiende oktober waren er geen confrontaties. Mogelijk kwam hij om het leven bij de Slag om Leipzig (16-19 oktober) waar Napoleon een grote nederlaag leed. Of hij overleed in de nasleep. In de chaos van de tweeënhalve maanden die volgden, was het onmogelijk precies bij te houden welke militairen waren gesneuveld. En waar of wanneer. Het totaal aantal slachtoffers is onduidelijk. Men schat dat er 80.000 tot 110.000 doden en gewonden vielen: de Fransen verloren 40.000 man, bij de geallieerden sneuvelden er 55.000.
Zoveel doden en gewonden konden niet worden verzorgd, geborgen of begraven. Door de erbarmelijke hygiënische omstandigheden brak in en om Leipzig na de slag tyfus en cholera uit, en de ziekten verspreidden zich snel.
Pas nadat de Franse troepen waren teruggekeerd in Parijs begon men de stamboeken bij te werken. Bij controle op 31-12-1813 werd vastgesteld dat Peter na 2 oktober vermist is geraakt in de gelederen van het leger. Zijn naam werd administratief doorgehaald in het militaire stamboek.
De hele campagne maakte deel uit van de Zesde Coalitieoorlog die in Duitsland bekend staat als de ‘Befreiungskriege’. In Angelsaksische landen staat de strijd bij Leipzig bekend als de ‘Battle of the Nations.’ Het betekende het einde van de eerste periode van het Franse Keizerrijk.
 |
Nabij Leipzig herinnert het Völkerschlachtdenkmal aan de vele tienduizenden slachtoffers van deze grote veldslag. Het is een kolossaal oorlogsmonument van 91 meter hoog en 126 meter breed. Het werd aan het begin van de twintigste eeuw opgericht ter herdenking van de Slag bij Leipzig in 1813 gedurende de Zesde Coalitieoorlog.
Bijzonder aan het monument is dat alle slachtoffers gelijkelijk worden herdacht, onafhankelijk van de rol die ze gedurende de veldslag moesten spelen. |
